Lucas Janszoon Waghenaer (1533-1606) | Historische Kaarten Kustzone

Naam: Lucas Johannes Aurigarius / Lucas Janszoon Waghenaer

Geboortedatum - sterfdatum: 1533 of 1534 (Enkhuizen) - 1605 of 1606 (Enkhuizen)

Levensloop: Over het leven van Lucas Janszoon Waghenaer is weinig bekend. Hij werd in 1533 of 1534 geboren in Enkhuizen en werkte lange tijd als zeeman, waarna hij zich kon opwerken tot stuurman. In deze periode op zee richtte hij zich al op de cartografie. In 1579 nam hij een job aan als ontvanger van accijnzen, waardoor hij tijd had om werk te maken van een zeekaartenboek. Aan het einde van 1583 werd bij de uitgeverij Plantijn het eerste deel van zijn Spieghel der zeevaerdt gedrukt. Het tweede deel verscheen in 1585. Waghenaer overleed in 1605 of 1606 in Enkhuizen. 

Belang voor de geografie: In 1585 was de Spieghel der Zeevaerdt in zijn volledigheid afgewerkt. Waghenaer vervaardigde de zeeatlas deels op basis van zijn eigen waarnemingen als stuurman en deels op basis van zijn grote ervaring in praktische navigatietechnieken. De tekst bevatte beschrijvingen van zeevaartroutes en kustlijnen en was gebaseerd op de traditionele 16e-eeuwse zeemansgidsen, maar de kaarten vormden een geheel nieuw element. Dat gegeven maakte het boek tot ’s werelds eerste gedrukte zeeatlas. De Spieghel der Zeevaerdt werd vertaald in het Latijn, Duits, Frans en Engels. Deze zeemansgids was zo’n groot succes dat men zee-atlassen nog steeds ‘wagoners’ durft te noemt. Naast de aanduiding van de waterdieptes werd ook voor het eerst gebruikgemaakt van symbolen om ankerplaatsen en gevaren onder water aan te duiden. Thresoor der Zeevaert werd in 1592 gedrukt in zakformaat. Het bestaat uit 22 kustkaarten met nauwkeurige zeilaanwijzingen. Deze eerste twee werken beschreven de kust van Spanje tot Scandinavië, de Oostzee inbegrepen. Enchuyser Zeevaert-boeck (1598) was zijn derde publicatie en was een voortzetting van Thresoor.

Meer lezen: