Pieter Goos (1616-1675) | Historische Kaarten Kustzone

Naam: Pieter Goos

Geboortedatum - sterfdatum: 1616 (Amsterdam) - 1675 (Amsterdam)

Levensloop: Pieter Goos werd in 1616 geboren in Amsterdam als zoon van Abraham Goos (1590-1643), een cartograaf, verkoper en uitgever van kaarten. Pieter Goos trad in de voetsporen van zijn vader en begon een zaak als graveur en verkoper van boeken over zeevaart. Schippers konden er niet alleen terecht om zeekaarten te kopen, ook navigatie-instrumenten zoals graadbogen, quadranten en passers werden er verhandeld. Zijn eerste zeemansgids, de Lichtende Columne ofte Zeespiegel was vanaf 1650 te koop en bevatte kaarten van ‘de zeekusten van de Noordsche, Oostersche en Westersche Schipvaart’. Pieter Goos bleef 25 jaar lang goed samengestelde zeemansgidsen uitgeven en begon na verloop van tijd ook zee-atlassen te maken, die veelal kopieën van kaarten van de Amsterdamse uitgever Hendrick Donckers (1626-1699) bevatten. Pieter Goos trouwde in 1643 met Susanna de Reijgher. Na haar overlijden in 1648, trad hij in 1649 een tweede keer in het huwelijk, ditmaal met Geertruijt van Ruyff.  Na Goos' dood in 1675 zette zijn vrouw en vervolgens zijn zoon, Hendrik Goos, de zaak verder.

Belang voor de geografie: Pieter Goos is naast Willem Janszoon Blaeu en Johannes van Keulen de bekendste Amsterdamse uitgever van zee-atlassen uit de 17de eeuw. Goos’ grootste verdienste was dat hij als eerste zijn zeemansgids, de Lichtende Columne ofte Zeespiegel, uitbreidde met een vierde en vijfde deel met kaarten en zeilaanwijzingen voor de kustwateren van de westkust van Afrika en voor de Atlantische kusten van Amerika. Hoewel de kaarten uit zijn atlassen veelal kopieën waren, werden ze zeer luxueus uitgegeven, aangezien Goos zich meer dan andere verkopers van zeekaarten richtte op niet-varende kopers, zoals handelaren en autoriteiten. Om deze reden komen zijn kaarten nog relatief veel voor, vaak gedrukt op dik papier met brede marges. De zeemansgidsen die aan boord van schepen werden gebruikt hebben, hoewel in veel grotere aantallen gedrukt, de eeuwen in veel mindere mate overleefd omdat ze intensiever gebruikt werden.

Meer lezen: