IMIS

Publicaties | Instituten | Personen | Datasets | Projecten | Kaarten
[ meld een fout in dit record ]mandje (0): toevoegen | toon Print deze pagina

Catalogue of neophytes in Belgium (1800-2005)
Verloove, F. (2006). Catalogue of neophytes in Belgium (1800-2005). Scripta Botanica Belgica, 39. National Botanic Garden of Belgium: Meise. ISBN 90-72619-71-4. 89 pp.
Deel van: Scripta Botanica Belgica. National Botanic Garden of Belgium/Nationale Plantentuin van België = Jardin Botanique National de Belgique: Meise. ISSN 0779-2387, meer

Beschikbaar in  Auteur 

Trefwoorden
Author keywords
    Neophytes

Auteur  Top 
  • Verloove, F., meer

Abstract
    Gebaseerd op een nauwgezette en kritische revisie van de voornaamste Belgische publieke en enkele kleinere, maar eveneens relevante private herbaria, wordt voor het eerst een catalogus van de Belgische neofyten samengesteld. Alle sedert 1800 spontaan in België aangetroffen niet-inheemse taxa van vaatplanten (met uitsluiting van de zogenaamde archeofyten die reeds voor 1500 in onze streken voorkwamen) werden in aanmerking genomen, ongeacht hun inburgeringsstatus (dus van occasioneel verwilderende cultuurplanten en efemere adventieven tot invasieve probleemplanten). Voor elk taxon worden de volgende gegevens verstrekt: wetenschappelijke naam, (eventueel) synoniem, familie, wijze van introductie (opzettelijk/ onopzettelijk), datum eerste collectie (behoudens enkele uitzonderingen, bv. indien vroegere betrouwbare waarnemingen beschikbaar zijn), datum meest recente waarneming, inheems areaal, aan- of afwezigheid in Vlaanderen, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Wallonië, inburgeringsgraad en (voornaamste) vector(en) van introductie. 1969 taxa zijn in de catalogus weerhouden. Meer dan 20 % blijkt ‘nieuw’ te zijn voor de Belgische flora. Anderzijds dienen meer dan 30 taxa, die voorheen foutief gedetermineerd waren, uit de Belgische Flora geschrapt te worden. Er werd vastgesteld dat het exact bepalen van de status van veel taxa uit de ‘Belgische’ flora problematisch is. Enerzijds bleek de scheiding tussen inheems en niet-inheems vaak onduidelijk (bv. interpretatie van natuurlijke areaaluitbreidingen), anderzijds lag voor (vermoedelijk) niet-inheemse taxa ook het onderscheid archeofyt/neofyt niet altijd voor de hand. Ook het bepalen van de inburgeringsgraad (i.c. het meten van het succes van een niet-inheems taxon) was vaak problematisch. Met name de praktische toetsing van begrippen als ‘ingeburgerd’ en ‘invasief’ – talloze recente internationale publicaties ten spijt – bleek niet evident. De Belgische niet-inheemse vaatplantenflora is heel gevarieerd: niet minder dan 139 families zijn vertegenwoordigd, maar de meeste families tellen slechts (zeer) weinig taxa. De Poaceae en Asteraceae maken samen meer dan een kwart uit van alle niet-inheemse taxa. Een belangrijk deel van de introducties bestaat uit opzettelijk ingevoerde taxa, hoofdzakelijk geïntroduceerd als tuinplanten. Het aandeel van de opzettelijke introducties wordt bovendien nog versterkt bij de ingeburgerde en invasieve taxa (ca. 60 %). De Belgische niet-inheemse flora blijkt voornamelijk uit Europa en gematigd Azië afkomstig te zijn. Voorts zorgen ook Afrika (vooral Noord-Afrika) en Amerika (vooral Noord-Amerika) voor nogal wat adventiefplanten. Het aandeel Australische, tropisch Aziatische en (sub-) tropische taxa is, zoals kon verwacht worden, beperkt. Minstens driekwart van de introducties blijft strikt efemeer. Niet meer dan 20 % van de ingevoerde soorten slaagt er uiteindelijk in plaatselijk of wijd verbreid in te burgeren. Momenteel blijft het aantal invasieve soorten (snel uitbreidend in min of meer natuurlijke habitats) en probleemsoorten (problematisch voor biodiversiteit, gezondheid en/of economie) gering. De horticultuur is vandaag de belangrijkste bron voor nieuwe plantenintroducties (verwilderde sierplanten). Tot in de jaren 1960 was de wolimport verantwoordelijk voor veel onopzettelijke introducties. Nu geldt de graanimport als belangrijkste vector voor onopzettelijke plantenintroducties. Tenslotte kon worden vastgesteld dat het aantal gekende plantenintroducties in de voorbije decennia sterk is toegenomen. Hetzelfde geldt voor het aantal nieuwe gevallen van inburgering.

Alle informatie in het Integrated Marine Information System (IMIS) valt onder het VLIZ Privacy beleid Top | Auteur