Geofysische metingen voor archeologische resten Belgische kust

Om inzicht te krijgen of er archeologische resten kunnen zitten in de eerste 10-15 m van de ondergrond van de Belgische kust voert Deltares metingen uit bij Oostende. Met een seismische meetmethode, die nog niet vaak onderwater is toegepast brengen zij de ondergrond van de kust in kaart. Het onderzoek maakt onderdeel uit van een project waarin een nieuwe efficiënte evaluatiemethodologie ontwikkeld wordt voor erfgoed in zee.

Innovatieve seismische methode brengt kustondergrond in kaart
In de kustzone is onder het zand van het strand vaak veen aanwezig. In dit veen zitten vaak gasbelletjes die ervoor zorgen dat de klassieke akoestische methoden niet werken voor het in kaart brengen van de ondergrond. Het akoestische signaal kan namelijk niet door een laag met gas heen dringen. Tijdens het veldwerk worden experimenten uitgevoerd met nieuwe methoden of met bestaande methoden die toegepast worden in een andere dan standaard situatie. De technieken worden op land vaak toegepast en hebben zich bewezen, maar zijn op water vrij nieuw. We maken bij de experimenten onder andere gebruik van een ander type dan de gebruikelijke akoestische golf (schuifgolf i.p.v. drukgolf) en van elektrische stromen.  De metingen worden uitgevoerd in de buurt van Oostende, op het strand bij laagwater en in dezelfde zone tijdens hoogwater. De ontvangers die trillingen opvangen, worden tijdens laagwater op het strand neergelegd en gefixeerd. Wanneer de apparatuur met het opkomende getij onder water komt te staan worden er vanaf een boot seismische signalen uitgezonden. De opgevangen trillingen geven informatie over de opbouw van de ondergrond zonder dat het gas in de ondergrond de meetresultaten verstoort. “De snel veranderende waterhoogtes, golven en wind vormen wel logistieke uitdagingen om de ontvangers op tijd en goed te fixeren en de metingen uit te voeren“, vertelt Pauline Kruiver, geofysicus bij Deltares. “Als we de metingen aan het uitvoeren zijn, worden we vaak aangesproken door voorbij wandelende of fietsende mensen. Ze zijn nieuwsgiering naar wat we aan het doen zijn. Dan leggen we altijd uit dat we met de metingen in de grond “kijken” zonder erin te boren of graven.”

Indien de nieuw toegepaste methoden werken in de Belgische situatie aan de kust, zijn ze ook op andere plaatsen met gas in de ondergrond in te zetten, zoals verder uit de kust, op rivieren en in andere landen. Niet alleen voor archeologie kan ondergrondinformatie verkregen worden, maar bijvoorbeeld ook voor kabeltracés of windmolenparken op zee.

Contactpersoon: Pauline Kruiver