Brakwatermossel

Brakwatermossel De brakwatermossel Mytilopsis leucophaeata is een Amerikaanse soort die bij ons terecht kwam via scheepvaart. De soort is typisch voor rivier-mondingen en komt in België voor in de Schelde. De brakwatermossel veroorzaakt aangroei- of ‘biofouling’ problemen in veel industriële sites in Europa, doordat de mossels zich gaan vestigen in koelwatersystemen. Het feit dat deze soort goed bestand is tegen schommelingen in temperatuur en zoutgehalte maakt het extra moeilijk om efficiënte tegenmaatregelen te nemen. Foto door Annick Verween

Wetenschappelijke naam

Mytilopsis leucophaeata Conrad, 1831

Oorspronkelijke verspreiding

Het genus Mytilopsis was 60 miljoen jaar terug al aanwezig in Europa [1]. Dertig miljoen jaar geleden werd Amerika vanuit deze Europese populaties gekoloniseerd. De brakwatermossel Mytilopsis leucophaeata komt daar voor in estuaria langs de Atlantische kust, vanaf de Hudson rivier tot aan de Golf van Mexico. Ongeveer vijf miljoen jaar geleden stierf het genus Mytilopsis uit in Europa, maar deze mosselen belandden terug in onze streken door menselijk handelen [2,3,4].

Foto door Bruno Van Bogaert

Eerste waarneming in België

Ongeveer vijf miljoen jaar geleden verdween het genus volledig uit Europese wateren. Daarna was het wachten tot 1835, met waarnemingen van de brakwatermossel in de haven van Antwerpen. De soort werd toen onterecht beschreven als een nieuwe soort voor de wetenschap met de naam Mytilus cochleatus [5]. Een volgende waarneming liet echter bijzonder lang op zich wachten, tot 1960 nabij Nieuwpoort [3,7].

Verspreiding in België

De soort komt bij ons vooral voor in de koelwatersystemen van enkele bedrijven in en rond de haven van Antwerpen [6]. In 1960 was de soort ook aanwezig in Nieuwpoort [7, waarnemingen.be], en ook in het kanaal Gent-Terneuzen werd de soort waargenomen [8].

Verspreiding in onze buurlanden

In Nederland dateert de eerste waarneming van 1895, in de Amstel rivier [Wolf 2005]. Meer recent wordt de soort vooral gemeld in koelwatersystemen van enkele bedrijven aan de Schelde en de Rijn, maar ook vastgehecht zaten aan natuurlijke oppervlakten zoals rotsen en hout, zoals bijvoorbeeld in het Kanaal Gent-Terneuzen, het Noordzeekanaal en het Deltagebied [8, Wolf 2005]. Ook in de Waalrivier kunnen er vandaag brakwatermossels teruggevonden worden [3].

De soort wordt echter vooral opgemerkt wanneer er overlast door veroorzaakt wordt, meestal in industriële koelwatersystemen, zoals dus in het Nederlandse Noordzeekanaal, maar ook in de Spaanse Guadalquivir rivier [10] en in de Baltische Zee nabij Finland [11].

De soort werd onder andere ook gevonden in Frankrijk, nabij Caen, en Duinkerke [3,4], in Engeland, sinds 1996 in Zuid-Wales, nabij Cardiff [9] en in Duitse en Oekraïense wateren [Kennedy 2011].

Wijze van introductie

TEKST

Redenen waarom deze soort zo succesrijk is in onze contreien

TEKST

Factoren die de verspreiding beïnvloeden

TEKST

Effecten of potentiële effecten en maatregelen

TEKST

Specifieke kenmerken

TEKST

Weetjes

TITEL

TEKST