Difference between revisions of "Niet-inheemse soorten Belgisch deel Noordzee en aanpalende estuaria"

From Coastal Wiki
Jump to: navigation, search
Line 1: Line 1:
{{Revision}}
+
Als resultaat van het project 'Niet-inheemse soorten van het Belgisch deel van de Noordzee en aanpalende estuaria' worden op deze pagina's een geactualiseerde lijst en informatie aangeboden over de niet-'streek-eigen' mariene en kustgebonden soorten. Via de lijst kun je doorklikken naar fiches met uitgebreide informatie over de levenscyclus en ecologie van de soort, de wijze van introductie en verspreiding, mogelijke effecten of meetbare impact van de soort op het milieu, en mogelijke maatregelen. Ook voor taxonomische informatie, foto's en relevante links kun je hier terecht. De opmaak en actualisatie van deze lijst is mogelijk gemaakt dankzij de samenwerking met, en de expertise van Vlaamse/Belgische wetenschappers.  
 
 
Als resultaat van het project 'Niet-inheemse soorten van het Belgisch deel van de Noordzee en aanpalende estuaria' worden op deze pagina's een geactualiseerde lijst en informatie aangeboden over de niet-'streek-eigen' mariene en kustgebonden soorten. Via de lijst kun je doorklikken naar fiches met uitgebreide informatie over de levenscyclus en ecologie van de soort, de wijze van introductie en verspreiding, mogelijke effecten of meetbare impact van de soort op het milieu, en mogelijke maatregelen. Ook voor taxonomische informatie, foto's en relevante links kun je hier terecht. De opmaak en actualisatie van deze lijst is mogelijk gemaakt dankzij de samenwerking met, en de expertise van Vlaamse/Belgische wetenschappers.
 
 
 
 
<P>
 
<P>
 
<BR>
 
<BR>
 
<P>
 
<P>
 +
== Niet-inheemse soorten? ==
  
[[Image:Bonamia ostreae.jpg|thumb|right|200px|<div style="text-align: left;">[[oesterparasiet]]<P>
+
Wereldwijd hebben talrijke plant- en diersoorten met veel succes nieuwe leefgebieden gekoloniseerd. Niet-inheemse soorten komen ook voor in het mariene milieu, waarbij ze afkomstig zijn van over heel de wereld. En eenmaal een vreemde soort zich hier heeft gevestigd, is er meestal geen weg terug. <P>
Foto: Susan Bower, Fisheries and Oceans Canada</div>]]
 
[[Image:Antithamnionella_ternifolia.jpg|thumb|right|200px|<div style="text-align: left;">[[drietakkig rooddonswier]] <P> © Ignacio Bárbara </div>]]
 
[[Image:Mnemiopsis ledyi.jpg|thumb|right|200px|<div style="text-align: left;">[[Amerikaanse ribkwal]]<P> Foto: Marco Faasse (<span class="plainlinks">[http://www.acteon.nl/ www.acteon.nl]</span>)</div>]]
 
[[Image:Ensis directus.JPG|thumb|right|200px|<div style="text-align: left;">[[Amerikaanse zwaardschede]]<P> Foto: Karl Van Ginderdeuren</div>]]
 
[[Image:Crepidula fornicata.jpg|thumb|right|200px|<div style="text-align: left;">[[muiltje]]<P> Foto: Filip Nuyttens</div>]]
 
[[Image:Hemigrapsus_takanoi2.jpg|thumb|right|200px|<div style="text-align: left;">[[penseelkrab]]<P> © Misjel Decleer</div>]]
 
[[Image:Elminius_modestus.jpg|thumb|right|200px|<div style="text-align: left;">[[Nieuw-Zeelandse zeepok]]<P> © Misjel Decleer </div>]]
 
[[Image:Bugula_simplex_2.jpg|thumb|right|200px|<div style="text-align: left;">[[geel vogelkopmosdiertje]] <P> Foto: Hans De Blauwe</div>]]
 
  
{{Lijst
+
Het probleem van vreemde of niet-inheemse soorten is niet nieuw. In de geschiedenisboeken vinden we meldingen van vroege introducties. Maar voor een aantal soorten is het echter moeilijk te zeggen of ze nu al dan niet inheems zijn. Onze kennis reikt voor sommige groepen zeeorganismen immers niet ver terug in het verleden. Voor de studie van bepaalde vaak kleine organismen zijn onze kennis en onderzoekstechnieken namelijk onvoldoende…<P>
|abstract=
 
  
<div class="NavFrame">
+
Maar welke invloed hebben deze niet-inheemse soorten op hun omgeving? Hebben ze een effect op de mens of de economie? En hoe kan men de schade, aangebracht door niet-inheemse soorten, beperken?
<div class="NavHead"><div style="text-align: left;font-size:120%">'''Eéncelligen (1)'''</div></div>
+
<P>
<div class="NavContent">
+
<BR>
*[[oesterparasiet|oesterparasiet - ''Bonamia ostreae'']]
+
<P>
</div>
+
== Definities ==
</div>
+
*[[Dwaalgast]]
 +
*[[Niet-inheemse soort]]
 +
*[[Invasieve soort]]
 +
*[[Cryptogene soort]]
 +
*[[Nultijd of baseline]]
 +
*[[Natuurlijke kolonisatie]]
 +
*[[Antropogene introductie]]
 +
<P>
 +
<BR>
 +
<P>
 +
== Studiegebied ==
 +
We geven een overzicht van alle reeds gekende niet-inheemse soorten voor de Belgische kuststrook, het Belgisch deel van de Noordzee, de Oostendse Spuikom en het Schelde-estuarium.
  
<div class="NavFrame">
+
FOTO
<div class="NavHead"><div style="text-align: left;font-size:120%">'''Algen en wieren (9)'''</div></div>
 
<div class="NavContent">
 
*[[drietakkig rooddonswier|drietakkig rooddonswier - ''Antithamnionella ternifolia'']]
 
*[[vertakt viltwier|vertakt viltwier - ''Codium fragile fragile'']]
 
*''[[Coscinodiscus wailesii]]''
 
*[[violet buiswier|violet buiswier - ''Neosiphonia harveyi'']]
 
*''[[Odontella sinensis]]''
 
*[[puntig buiswier|puntig buiswier - ''Polysiphonia senticulosa'']]
 
*[[Japans bessenwier|Japans bessenwier - ''Sargassum muticum'']]
 
*''[[Thalassiosira punctigera]]''
 
*[[Japanse kelp|Japanse kelp - ''Undaria pinnatifida'']]
 
</div>
 
</div>
 
  
<div class="NavFrame">
+
== Lijst van niet-inheemse soorten ==
<div class="NavHead"><div style="text-align: left;font-size:120%">'''Vaatplanten (2)'''</div></div>
+
Hoewel we ernaar streven om een zo volledig mogelijke lijst van niet-inheemse soorten voor te stellen, is dit toch niet evident. Niet-inheemse soorten worden vaak per toeval ontdekt en sommige groepen zijn ook minder goed gekend, zoals bijvoorbeeld het plankton dat bestaat uit microscopisch kleine plantjes en diertjes. Daarbij komt nog dat niet-inheemse soorten soms moeilijk kunnen onderscheiden worden van de lokale soorten, wat kan leiden tot het verkeerdelijk benoemen van een niet-inheemse soort.
<div class="NavContent">
+
<P>
*[[struikaster|struikaster - ''Baccharis halimifolia'']]
+
[[http://www.vliz.be/wiki/Lijst_niet-inheemse_soorten_Belgisch_deel_Noordzee_en_aanpalende_estuaria|Naar de lijst]]
*[[Engels slijkgras|Engels slijkgras - ''Spartina townsendii var. anglica'']]
+
<P>
</div>
+
''Wat vind je terug op deze lijst:'' <P>
</div>
 
 
 
<div class="NavFrame">
 
<div class="NavHead"><div style="text-align: left;font-size:120%">'''Neteldieren (5)'''</div></div>
 
<div class="NavContent">
 
*[[brakwaterpoliep|brakwaterpoliep - ''Cordylophora caspia'']]
 
*[[groene golfbrekeranemoon|groene golfbrekeranemoon - ''Diadumene lineata'']]
 
*[[berenvachtpoliep|berenvachtpoliep - ''Garveia franciscana'']]
 
*[[Amerikaanse ribkwal|Amerikaanse ribkwal - ''Mnemiopsis leidyi'']]
 
*[[Bache's knotsklokje|Bache's knotsklokje - ''Nemopsis bachei'']]
 
</div>
 
</div>
 
 
 
<div class="NavFrame">
 
<div class="NavHead"><div style="text-align: left;font-size:120%">'''Sponzen (1)'''</div></div>
 
<div class="NavContent">
 
*[[paarse buisjesspons|paarse buisjesspons - ''Haliclona (Soestella) xena'']]
 
</div>
 
</div>
 
 
 
<div class="NavFrame">
 
<div class="NavHead"><div style="text-align: left;font-size:120%">'''Wormen (4)'''</div></div>
 
<div class="NavContent">
 
*[[zwemblaasworm|zwemblaasworm - ''Anguillicoloides crassus'']]
 
*[[trompetkalkkokerworm|trompetkalkkokerworm - ''Ficopomatus enigmaticus'']]
 
*[[Oostzeegroenworm|Oostzeegroenworm - ''Marenzelleria neglecta'']]
 
*[[langstaartkustworm|langstaartkustworm - ''Tubificoides heterochaetus'']]
 
</div>
 
</div>
 
 
 
<div class="NavFrame">
 
<div class="NavHead"><div style="text-align: left;font-size:120%">'''Weekdieren (10)'''</div></div>
 
<div class="NavContent">
 
*[[Japanse oester|Japanse oester - ''Crassostrea gigas'']]
 
*[[muiltje|muiltje - ''Crepidula fornicata'']]
 
*[[Amerikaanse zwaardschede|Amerikaanse zwaardschede - ''Ensis directus'']]
 
*[[strandgaper|strandgaper - ''Mya arenaria'']]
 
*[[brakwatermossel|brakwatermossel - ''Mytilopsis leucophaeata'']]
 
*[[Amerikaanse boormossel|Amerikaanse boormossel - ''Petricola pholadiformis'']]
 
*[[Jenkins' waterhoren|Jenkins' waterhoren - ''Potamopyrgus antipodarum'']]
 
*[[scheepsworm|scheepsworm - ''Psiloteredo megotara'']]
 
*[[Amerikaanse strandschelp|Amerikaanse strandschelp - ''Rangia cuneata'']]
 
*[[gewone paalworm|gewone paalworm - ''Teredo navalis'']]
 
</div>
 
</div>
 
  
<div class="NavFrame">
+
:: *alle reeds gekende niet-inheemse soorten voorkomend in zoute en brakke milieu’s in de Belgische kuststrook, het Belgisch deel van de Noordzee, de Oostendse Spuikom en het Schelde-estuarium.
<div class="NavHead"><div style="text-align: left;font-size:120%">'''Geleedpotigen (27)'''</div></div>
+
:: *als er een vermoeden is dat een cryptogene soort werd geïntroduceerd, werd deze ook aan de lijst toegevoegd
<div class="NavContent">
+
:: *soorten die – al dan niet opzettelijk – door de mens werden geïntroduceerd.<P>
*[[langsprietroeipootkreeft|langsprietroeipootkreeft - ''Acartia (Acanthacartia) tonsa'']]
 
*[[paarsgestreepte zeepok|paarsgestreepte zeepok - ''Balanus amphitrite'']]
 
*[[brakwaterpok|brakwaterpok - ''Balanus improvisus'']]
 
*[[blauwe zwemkrab|blauwe zwemkrab - ''Callinectes sapidus'']]
 
*[[machospookkreeft|machospookkreeft - ''Caprella mutica'']]
 
*[[Kaspische slijkgarnaal|Kaspische slijkgarnaal - ''Chelicorophium curvispinum'']]
 
*[[reuzenvlokreeft|reuzenvlokreeft - ''Dikerogammarus villosus'']]
 
*[[Nieuw-Zeelandse zeepok|Nieuw-Zeelandse zeepok - ''Elminius modestus'']]
 
*[[Chinese wolhandkrab|Chinese wolhandkrab - ''Eriocheir sinensis'']]
 
*[[tijgervlokreeft|tijgervlokreeft - ''Gammarus tigrinus'']]
 
*[[blaasjeskrab|blaasjeskrab - ''Hemigrapsus sanguineus'']]
 
*[[penseelkrab|penseelkrab - ''Hemigrapsus takanoi'']]
 
*[[bloedrode kaspische aasgarnaal|bloedrode kaspische aasgarnaal - ''Hemimysis anomala'']]
 
*[[estuariene poliepvlo|estuariene poliepvlo - ''Incisocalliope aestuarius'']]
 
*[[grote roze zeepok|grote roze zeepok - ''Megabalanus coccopoma'']]
 
*[[zeetulp|zeetulp - ''Megabalanus tintinnabulum'']]
 
*[[elegante honingvlokreeft|elegante honingvlokreeft - ''Melita nitida'']]
 
*[[Sexton's slijkgarnaal|Sexton's slijkgarnaal - ''Monocorophium sextonae'']]
 
*[[rood darmroeipootkreeftje|rood darmroeipootkreeftje - ''Mytilicola intestinalis'']]
 
*[[oevervlokreeft|oevervlokreeft - ''Orchestia cavimana'']]
 
*[[rugstreepsteurgarnaal|rugstreepsteurgarnaal - ''Palaemon macrodactylus'']]
 
*''Proasellus coxalis''
 
*''Proasellus meridianus''
 
*[[Zuiderzeekrabbetje|Zuiderzeekrabbetje - ''Rhithropanopeus harrisii'']]
 
*[[Stanford's naaldkreeftje|Stanford's naaldkreeftje - ''Sinelobus stanfordi'']]
 
*''Synidotea laticauda''
 
*[[Japanse dansmug|Japanse dansmug - ''Telmatogeton japonicus'']]
 
</div>
 
</div>
 
  
<div class="NavFrame">
+
''Wat vind je NIET op deze lijst:''  
<div class="NavHead"><div style="text-align: left;font-size:120%">'''Mosdiertjes (3)'''</div></div>
 
<div class="NavContent">
 
*[[geel vogelkopmosdiertje|geel vogelkopmosdiertje - ''Bugula simplex'']]
 
*[[vogelkopmosdiertje|vogelkopmosdiertje - ''Bugula stolonifera'']]
 
*[[onverwacht mosdiertje|onverwacht mosdiertje - ''Tricellaria inopinata'']]
 
</div>
 
</div>
 
  
<div class="NavFrame">
+
:: *vreemde soorten die langs onze kust werden gesignaleerd, maar waarvan we niet zeker weten of ze zich blijvend hebben gevestigd
<div class="NavHead"><div style="text-align: left;font-size:120%">'''Zakpijpen (5)'''</div></div>
+
:: *soorten die enkel in zoetwater voorkomen
<div class="NavContent">
+
:: *soorten die op een natuurlijke manier hun weg hebben gevonden naar de Belgische kustwateren.
*[[glanzende bolzakpijp|glanzende bolzakpijp - ''Aplidium glabrum'']]
 
*[[gewone slingerzakpijp|gewone slingerzakpijp - ''Botrylloides violaceus'']]
 
*[[grijze korstzakpijp |geleikorstzakpijp - ''Diplosoma listerianum'']]
 
*[[ronde zakpijp|ronde zakpijp - ''Molgula manhattensis'']]
 
*[[knotszakpijp|knotszakpijp - ''Styela clava'']]
 
</div>
 
</div>
 
  
<div class="NavFrame">
 
<div class="NavHead"><div style="text-align: left;font-size:120%">'''Raderdieren (1)'''</div></div>
 
<div class="NavContent">
 
*[[tropisch puzzelraderdier|tropisch puzzelraderdier - ''Keratella tropica'']]
 
</div>
 
</div>
 
  
<div class="NavFrame">
+
== Infofiches ==
<div class="NavHead"><div style="text-align: left;font-size:120%">'''Vissen (1)'''</div></div>
 
<div class="NavContent">
 
*[[knorrepos|knorrepos - ''Micropogonias undulatus'']]
 
</div>
 
</div>}}
 
  
 +
Het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) streeft ernaar om van alle gekende niet-inheemse soorten langs de Belgische kust een fiche op te stellen, waar je volgende informatie kan terugvinden:
  
[[Category:Niet-inheemse soorten van het Belgisch deel van de Noordzee en aanpalende estuaria ]]
+
:: *'''oorspronkelijke verspreiding''' van de soort
 +
:: * '''wanneer''' de soort voor het eerst aan de Belgische kust werd waargenomen
 +
:: * voorkomen en verspreiding van de soort in onze '''buurlanden'''
 +
:: *'''hoe''' de soort bij ons terechtkwam
 +
:: *welke '''factoren''' de verspreiding van de soort beïnvloeden
 +
:: *wat de '''mogelijke gevolgen''' zijn voor de mens en het lokale ecosysteem

Revision as of 12:44, 11 October 2011

Als resultaat van het project 'Niet-inheemse soorten van het Belgisch deel van de Noordzee en aanpalende estuaria' worden op deze pagina's een geactualiseerde lijst en informatie aangeboden over de niet-'streek-eigen' mariene en kustgebonden soorten. Via de lijst kun je doorklikken naar fiches met uitgebreide informatie over de levenscyclus en ecologie van de soort, de wijze van introductie en verspreiding, mogelijke effecten of meetbare impact van de soort op het milieu, en mogelijke maatregelen. Ook voor taxonomische informatie, foto's en relevante links kun je hier terecht. De opmaak en actualisatie van deze lijst is mogelijk gemaakt dankzij de samenwerking met, en de expertise van Vlaamse/Belgische wetenschappers.


Niet-inheemse soorten?

Wereldwijd hebben talrijke plant- en diersoorten met veel succes nieuwe leefgebieden gekoloniseerd. Niet-inheemse soorten komen ook voor in het mariene milieu, waarbij ze afkomstig zijn van over heel de wereld. En eenmaal een vreemde soort zich hier heeft gevestigd, is er meestal geen weg terug.

Het probleem van vreemde of niet-inheemse soorten is niet nieuw. In de geschiedenisboeken vinden we meldingen van vroege introducties. Maar voor een aantal soorten is het echter moeilijk te zeggen of ze nu al dan niet inheems zijn. Onze kennis reikt voor sommige groepen zeeorganismen immers niet ver terug in het verleden. Voor de studie van bepaalde vaak kleine organismen zijn onze kennis en onderzoekstechnieken namelijk onvoldoende…

Maar welke invloed hebben deze niet-inheemse soorten op hun omgeving? Hebben ze een effect op de mens of de economie? En hoe kan men de schade, aangebracht door niet-inheemse soorten, beperken?


Definities


Studiegebied

We geven een overzicht van alle reeds gekende niet-inheemse soorten voor de Belgische kuststrook, het Belgisch deel van de Noordzee, de Oostendse Spuikom en het Schelde-estuarium.

FOTO

Lijst van niet-inheemse soorten

Hoewel we ernaar streven om een zo volledig mogelijke lijst van niet-inheemse soorten voor te stellen, is dit toch niet evident. Niet-inheemse soorten worden vaak per toeval ontdekt en sommige groepen zijn ook minder goed gekend, zoals bijvoorbeeld het plankton dat bestaat uit microscopisch kleine plantjes en diertjes. Daarbij komt nog dat niet-inheemse soorten soms moeilijk kunnen onderscheiden worden van de lokale soorten, wat kan leiden tot het verkeerdelijk benoemen van een niet-inheemse soort.

[de lijst]

Wat vind je terug op deze lijst:

*alle reeds gekende niet-inheemse soorten voorkomend in zoute en brakke milieu’s in de Belgische kuststrook, het Belgisch deel van de Noordzee, de Oostendse Spuikom en het Schelde-estuarium.
*als er een vermoeden is dat een cryptogene soort werd geïntroduceerd, werd deze ook aan de lijst toegevoegd
*soorten die – al dan niet opzettelijk – door de mens werden geïntroduceerd.

Wat vind je NIET op deze lijst:
*vreemde soorten die langs onze kust werden gesignaleerd, maar waarvan we niet zeker weten of ze zich blijvend hebben gevestigd
*soorten die enkel in zoetwater voorkomen
*soorten die op een natuurlijke manier hun weg hebben gevonden naar de Belgische kustwateren.

Infofiches

Het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) streeft ernaar om van alle gekende niet-inheemse soorten langs de Belgische kust een fiche op te stellen, waar je volgende informatie kan terugvinden:

*oorspronkelijke verspreiding van de soort
* wanneer de soort voor het eerst aan de Belgische kust werd waargenomen
* voorkomen en verspreiding van de soort in onze buurlanden
*hoe de soort bij ons terechtkwam
*welke factoren de verspreiding van de soort beïnvloeden
*wat de mogelijke gevolgen zijn voor de mens en het lokale ecosysteem