Haaien en roggen in de Belgische visserij: identificatiekit (HAROkit)
Voor een duurzame visserij en correcte aanlandingsgegevens van haaien en roggen, is het essentieel dat de aparte soorten van deze kraakbeenvissen worden herkend onder de juiste naam, zowel aan boord als in de vismijn en in de ganse verdere visketen. Ook moet de regelgeving voor elke afzonderlijke soort duidelijk zijn. Onderstaand determinatiekit, ontwikkeld binnen het HAROkit-project, kan vrij worden gebruikt aan boord, in de vismijn en de visserijschool.
Op dit moment is er in de Vlaamse visserij geen soortspecifieke benadering voor haaien en roggen. Het Europees quotum voor ‘roggen’ geldt voor alle soorten samen, er bestaat enkel een vangstbeperking voor doornhaai en voor enkele kritisch bedreigde soorten geldt een verbod op het vangen, aan boord houden en aanlanden.
Doordat sommige van deze soorten sterk op elkaar lijken, worden er soms fouten gemaakt bij het onderscheiden ervan. Soms is het maar één kenmerk dat verschilt en dat is niet altijd duidelijk te zien, bijvoorbeeld door beschadiging opgelopen in de netten. De zoekkaarten, identificatiefiches en filmpjes helpen je verder.
Er bestaat veel verwarring over de naamgeving van haaien en roggen. Soms worden verscheidene soorten onder een verzamelnaam of met een dialectnaam benoemd. Dialectnamen verschillen van de officiële namen die gebruikt worden in de statistieken en de Europese wetgeving. Eén dialectnaam omvat soms meerdere soorten, wat tot verwarring leidt. Bv. de dialectbenaming “wilde rog” kan zowel slaan op Zandrog (Leucoraja circularis), Grootoogrog (Leucoraja naevus), Kleinoogrog (Raja microocellata) en Sterrog (Amblyraja radiata).
Ook blijken aanwijzingen voor het juist hanteren van deze kraakbeenvissen zeer nodig, zowel voor de veiligheid van de vissers als voor de overleving van de teruggooide haaien en roggen. Hiervoor is er een informatiefiche opgesteld om deze soorten veilig overboord te zetten met een hoge overlevingskans.
Haaien en Roggen Determinatie Kit (HAROkit)
Zoekkaarten om haaien en roggen te herkennen
Op basis van de visgronden die de Belgische vloot bevissen zijn volgende zoekkaarten ontstaan:
Identificatiefiches soorten
Identificatiefiches per soort, met waardevolle informatie zoals extra kenmerken om ze te herkennen en ze niet te verwarren met gelijkaardige soorten, hun verspreidingsgebied, commercieel belang, beschermingsstatus, informatie over hun biologie en of er een actief vangstverbod of -beperking geldt voor de soort. [intro en legende]
© Vrij gebruik, printen en delen van de ID-fiches op hun geheel is toegestaan, maar wees ervan bewust dat onderdelen van de ID-fiches (illustraties of tekst) niet verder kunnen gebruikt worden zonder voorafgaande toestemming door de eigenaars. Voor illustraties, contacteer Marc Dando (marc@wildnaturepress.com). Voor tekst, contacteer het Vlaams Instituut voor de Zee (info@vliz.be).
Hanteren van kraakbeenvissen
Informatiefiche Hanteren. Hoe haaien en roggen veilig overboord zetten, met daarin instructie over het best hanteren en overboord zetten van deze kwetsbare kraakbeenvissen.
Volledige map
Download volledige map - editie: november 2015. Herkennen van haaien en roggen. Project HAROKIT. ILVO/Natuurpunt/VLIZ: Oostende. 76 pp
Educatief identificatiefilm
Om de moeilijkste soorten roggen en haaien uit elkaar te leren houden, werd een educatief filmpje opgesteld in twee talen. Je maakt kennis met de belangrijkste kenmerken kennen, die je nodig hebt om roggen en haaien te herkennen en waar je op moet letten om de moeilijkst te onderscheiden soorten uit elkaar te houden.
| Nederlandstalig | ||
| Volledig (15:17) | Roggen herkennen (5:20) | Haaien herkennen (5:19) |
| West-Vlaams | ||
| Volledig | Roggen herkennen | Haaien herkennen |
Rapport met beleidsaanbevelingen
Waarom is het nodig om de verschillende soorten haaien en roggen apart te bekijken en behandelen? Hoe kan de Belgische visserijsector helpen om de bedreigde haaien en roggensoorten beter te beschermen? Lees het in het beleidsadviserend rapport: Hansen, K.; Fockedey, N.; Torreele, E.; Vanhalst, K. (2015). HAROkit: Beleidsaanbevelingen voor een soort-specifieke aanpak voor haaien en roggen in de Belgische visserij. Natuurpunt/ILVO/VLIZ: Oostende. 34 pp
Betere determinatie dankzij het gebruik van de zoekkaarten en fiches
Tijdens het project deed ILVO steekproeven om te zien of het gebruik van de fiches en zoekkaarten tot een betere determinatie leidde. De evaluatie was positief. Zie hier voor uitleg over de opzet van de steekproeven en de resultaten.
Fotogalerij haaien en roggen
Fotogalerij met beelden van haaien en roggen in de Belgische vismijn en aan boord van vissers- en wetenschappelijke vaartuigen.
Partners:
Met de ondersteuning van:
