Kernactiviteiten
Om de strategische doelstellingen te realiseren, onderneemt het VLIZ prioritair een aantal activiteiten.
De kernactiviteiten van het VLIZ zijn:
- Het ondersteunen van netwerken van mariene wetenschappers en andere betrokkenen, door het aanbieden van een platform in de vorm van een Wetenschappelijke Commissie, het bijdragen tot geïntegreerde projecten en netwerken, het organiseren van bijeenkomsten, vergaderingen en wetenschappelijke prijzen, het uitgeven van publicaties, het blijvend in kaart brengen van de expertise ter zake in Vlaanderen en deze promoten en aanreiken in binnen- en buitenland.
- Het detecteren van uitdagingen en opportuniteiten voor het marien onderzoek in Vlaanderen, inclusief in samenwerking met het bedrijfsleven. Het VLIZ ontwikkelt onderzoek agenda’s en streeft naar uitvoering (incl. prospectie, projecten, samenwerkingsverbanden, financiering) van de geïdentificeerde prioriteiten. Het VLIZ houdt daarbij rekening met de voor eigen onderzoeksgemeenschap meest relevante delen van de door de Vlaamse overheid reeds mee onderschreven (internationale, nationale of regionale) strategieën, agenda’s en beleidsdoelstellingen. Onderzoeksinitiatieven worden door de Wetenschappelijke Commissie – al dan niet via door haar geïnstalleerde thematische expertengroepen – geëvalueerd en geadviseerd.
- Het ondersteunen van zeewetenschappelijk onderzoek door het inzetten van het onderzoeksschip Simon Stevin en andere gemeenschappelijk te gebruiken onderzoeksapparatuur en -infrastructuur. Het VLIZ draagt ook bij tot de (inter)nationale planning, het beheer en het efficiënt inzetten van mariene onderzoeksinfrastructuur. Het VLIZ reikt technologieën en expertise aan – ook binnen Europese infrastructuurnetwerken – die toelaten infrastructuur gedreven onderzoeksprojecten te initiëren en onderzoek op het hoogste internationaal niveau te voeren.
- Het beheren en verder uitbouwen van het VLIZ-datacentrum. Het centrum ontwikkelt innovatieve datasystemen, ‑producten, ‑technologieën en ‑infrastructuren ter versterking van de excellentie van de mariene wetenschappen in Vlaanderen en om toe te laten de groeiende hoeveelheid mariene data in diverse vormen te valoriseren. Binnen internationale netwerken werkt het datacentrum mee aan de uitbouw van data-infrastructuren ter bevordering van de doorstroming van mariene gegevens van en naar wetenschappers, industrie en beleidsmakers. Het datacentrum verzamelt data (o.a. via multidisciplinaire meet- en staalnamecampagnes met inzet van innovatieve technieken, de inzet van biosensoren in permanente meetnetwerken), ontwikkelt innovatieve dataverwerking, data-analyse- en -miningtechnieken en een performante infrastructuur voor multidisciplinaire ‘big data’-berekeningen. Vlaamse onderzoeksgroepen worden betrokken in de verwezenlijking en de inzet van de infrastructuur, mede door projecten te initiëren, data science-workshops te organiseren en data-publicaties te helpen genereren. Het datacentrum integreert zich actief in internationale datanetwerken en –projecten.
- Het beheren van de VLIZ-bibliotheek die de meest uitgebreide collectie mariene literatuur in Vlaanderen uitbouwt en hiervoor het centrale aanspreekpunt is. Het informatiebeheer vanuit de VLIZ-bibliotheek zorgt voor de verhoogde toegang tot de diverse collecties fysieke documenten, en draagt bij tot de valorisatie, de zichtbaarheid en het gebruik van de Vlaamse marien-wetenschappelijke output. De bibliotheek bouwt de collectie verder uit, en zet in op het vrij online beschikbaar maken van wetenschappelijke informatie via het Open Marien Archief. De bibliotheek bundelt mariene informatie in bruikbare en doorzoekbare informatieproducten voor het grote publiek, het onderwijsveld, de onderzoeksgemeenschap, de blauwe economie en het beleid.
- Het ondersteunen van een duurzaam en wetenschappelijk onderbouwd beleid voor de kustzone, de zeegebieden en de aanpalende estuaria, door het aanreiken van beleidsrelevante producten en diensten voor de mariene onderzoeksgemeenschap, de beleidsverantwoordelijken en de industrie. Het VLIZ staat hierbij ook in voor de productie van het 'Compendium voor Kust en Zee'. Het VLIZ initieert, bevordert, en treedt ondersteunend op bij de uitvoering van multidisciplinair onderzoek dat rechtstreeks aansluit bij de geïdentificeerde kennishiaten ten behoeve van het marien beleid, in nauwe samenwerking met de kennispartners in de Vlaamse mariene onderzoeksgemeenschap.
- Het beheren van een informatieloket dat kwaliteitsvolle zee-gebonden informatie deelt met zeer verscheiden doelgroepen (jong en oud, professioneel en breed publiek, lokaal en internationaal, onderwijsveld en onderzoeksgemeenschap) en in diverse bestaande en innovatieve formaten. Hiermee wil het VLIZ het belang van de zeeën en oceaan op basis van gedegen onderzoek en via innovatieve communicatie bij brede lagen van de bevolking kenbaar maken (‘Ocean Literacy’). Het infoloket geeft antwoord op gestelde vragen en verstrekt ook op eigen initiatief informatie door in te spelen op de actualiteit en het promoten van Vlaams marien wetenschappelijk onderzoek via tentoonstellingen, publieksdagen, publicaties, publieke presentaties, website, studiedagen, workshops en symposia. De Instelling schakelt zich mee in het wetenschapscommunicatiebeleid van de Regering.
- Het opnemen van mandaten om de Vlaamse mariene onderzoekswereld in de internationale marien-wetenschappelijke sfeer te vertegenwoordigen.
- Het vertegenwoordigen van de Vlaamse mariene onderzoeksgemeenschap en/of optreden als adviseur in formele overlegfora m.b.t. Blauwe Economie. Hierbij voert het VLIZ een actieve screening uit van beleidsvragen inzake de Blauwe Economie over de beleidsdomeinen heen en biedt een efficiënte doorstroming van mariene wetenschappelijke kennis ten behoeve van economische ontwikkelingen op zee.
- Het huisvesten en het ondersteunen van internationale organisaties voor de Vlaamse overheid zoals het UNESCO/IOC Project Office for IODE, het European Marine Board-secretariaat en EMODnet-secretariaat op de InnovOcean site te Oostende en het Joint Programming Initiative on Healthy and Productive Seas and Oceans (JPI Oceans)-secretariaat te Brussel.
- Het (co)organiseren van de Vlaamse bijdrage tot mariene onderzoeksinfrastructuren van de ESFRI-lijst, zoals LifeWatch (e-Science and Technology European Research Infrastructure Consortium for Biodiversity and Ecosystem Research), ICOS (the Integrated Carbon Observation System) en EMBRC (European Marine Biological Resource Centre) volgens de specifieke modaliteiten die geval per geval worden ontwikkeld.