Burgerwetenschappers werken samen met de professionele schelpenexperts van het Nederlandse kenniscentrum Naturalis aan een boek over de fossiele strandschelpen van de Nederlandse kust. Hiermee kan je gemakkelijk achterhalen of die gevonden schelp recent is, dan wel uit een ijstijd komt of al miljoenen jaren oud is. De eerste helft van dit boek – over de tweekleppigen, stoottanden en keverslakken – is nu gratis te downloaden. Aan het tweede boek – over fossiele slakken – hebben ze nog een tweetal jaar werk. Interessante achtergrondinfo voor als je je op 19 maart 2022 naar een Belgisch of Zuid-Hollands strand begeeft voor de Grote Schelpenteldag!
Op de Nederlandse en Belgische stranden vind je schelpen in vele kleuren en vormen. Sommige zijn vers, maar de meeste zijn versleten. Weinig mensen beseffen dat veel van die schelpen die je op het strand aantreft soms duizenden jaren geleden leefden. Zeker op stranden waar zandsuppleties plaatsvonden, komen schelpen voor die vaak meer dan 100.000 jaar oud zijn.
Met name in Zeeland zijn er stranden waar schelpen liggen die al miljoenen jaren oud zijn; fossiele schelpen dus. Inmiddels zijn er tegen de 700 soorten fossiele tweekleppigen en slakken bekend van de Nederlandse kust. Niet alleen van de stranden, maar ook uit schelpmateriaal dat is opgezogen uit de Westerschelde en de kustzone. Veel van deze soorten kan je ook aantreffen op de Vlaamse stranden.
De schelpenkenners werkten eerst aan een boekwerk met daarin 340 soorten fossiele tweekleppigen, stoottanden en keverslakken. Het boek – gepubliceerd in 2010 – is ondertussen niet meer in de handel verkrijgbaar, maar wordt nu wel online beschikbaar gesteld door Naturalis.
Het Nederlandse onderzoeksnetwerk zit niet stil en werkt momenteel aan een tweede deel over fossiele slakken: een faunagroep die mogelijk wel 400 soorten omvat. Gepland is dat die over twee jaar klaar is en dat dan de volledige Nederlandse fossiele schelpenfauna in beeld is gebracht, dankzij de inzet van talloze liefhebbers.
Interessante achtergrondinformatie als je op de Grote Schelpenteldag van 19 maart 2022 op een Vlaams of Zuid-Hollands strand schelpen gaat tellen.
Lees het verhaal van een van deze amateurgeologen in EOS wetenschap (01.03.2019): Riaan Rijken uit het Zeeuwse Koudekerke. Meubelrestaurateur van beroep, maar wekelijks te vinden op het strand op zoek naar fossiele schelpen.
[tekst op basis van Nature Today (27.11.2021)]