FLUXES, het Europese broeikasgas bulletin van ICOS dat tot doel heeft klimaatkwesties onder de aandacht te brengen bij een publiek van beleidsmakers, beleidsadviseurs en klimaatjournalisten.
Bossen en de oceaan zijn onze natuurlijke bondgenoten om klimaatverandering tegen te gaan. Ze nemen koolstofdioxide of CO2 op uit de lucht en slaan deze voor een lange tijd op. Nieuwe gegevens van ICOS, het Europese meetnetwerk dat de opname en uitstoot van CO2 in kaart brengt, tonen aan dat deze natuurlijke koolstofreservoirs steeds kwetsbaarder en onstabieler worden. Hierdoor zouden sommige van deze natuurlijke koolstofreservoirs zelf bronnen van CO2 kunnen worden. De oorzaak hiervan is de klimaatverandering zelf.
Op donderdag 1 september publiceerde ICOS (Integrated Carbon Observation System) FLUXES. Dit is het allereerste rapport gebaseerd op de data verzameld door een internationaal netwerk van CO2-torens.
In deze eerste editie nam een team van Europese onderzoekers de verschillen in de CO2-opnamecapaciteit van onze natuurlijke koolstofreservoirs (bijv. bossen, akkers en de oceaan) onder de loep, en hoe die wijzigde in de loop der tijd. Tussen opeenvolgende jaren blijkt de hoeveelheid CO2 opgenomen uit de atmosfeer sterk te verschillen. Deze verschillen zijn te verklaren door de klimaatverandering.
Ook enkele Belgische onderzoekers namen deel aan dit onderzoek. “De oceaan is een van de belangrijkste koolstofreservoirs, een vierde van onze CO2-uitstoot komt in de oceaan terecht,” vertelt Thanos Gkritzalis van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) en coauteur van FLUXES. “Onze Noordzee draagt zijn steentje bij, maar krijgt het duidelijk moeilijker om CO2 op te slaan gedurende droge en warme zomers“.
“Ook op het land zien we dat de opname van CO2 door bossen, heide of landbouwgewassen sterk afhankelijk is van het weer en het beheer,” vult Bert Gielen (Universiteit Antwerpen) aan. “Uit onze gegevens blijkt dat extreme weersomstandigheden zoals een lange droogte de koolstofopname gemiddeld met 18% reduceert. Het is daarom cruciaal om de interacties tussen klimaat en ecosystemen te blijven monitoren en het beheer hierop af te stemmen”.
"We vertrouwen op natuurlijke CO2-reservoirs als een vaste en stabiele bondgenoot voor de opname van fossiele brandstoffen," zegt Werner Kutsch, directeur-generaal van ICOS. "Helaas zijn ze dat niet. De capaciteit van onze natuurlijke koolstofreservoirs varieert van jaar tot jaar, en ze worden steeds kwetsbaarder. Dit vormt een directe bedreiging voor de koers om de 1,5°C-doelstelling van het Akkoord van Parijs te halen.”
“Hoe moeilijk het ook is: we moeten de huidige energiecrisis aanwenden om onze fossiele brandstofemissies drastisch te verminderen en de omslag te maken naar alternatieve energiebronnen”, concludeert Bert Gielen.