Heb je je ooit al gefrustreerd gevoeld wanneer je informatie zoekt over een bepaald thema en het maar niet kan vinden? Ben je toen uit wanhoop jouw omgeving lastig beginnen vallen, of compleet radeloos naar een bibliotheek gestapt? Met de lancering van de website ‘Bibliografie Geschiedenis van de Middenkust’ hopen we dit euvel uit de wereld te helpen in het geval van geschiedkundige en erfgoedzaken over Middelkerke, Oostende, Bredene, De Haan en Blankenberge. Hand in hand met zoekopdrachten en duidelijke kernwoorden, komt alle informatie over de geschiedenis van de Middenkust via deze website vlotjes jouw woonkamer binnen gestroomd.
Alles begon met een vertwijfelde Walter Debrock die in de jaren tachtig van de vorige eeuw verschillende publicaties maakte over de geschiedenis van Oostende. Meermaals frustreerde het hem dat er nergens een thematisch overzicht bestond van wat er tot dan toe verschenen was over Oostende. Zo ontstond het idee van een Bibliografie van de Geschiedenis van Oostende. Omer Vilain en Jan Dreesen, beiden belangrijke figuren in de Koninklijke Geschied- en Heemkundige Kring De Plate, gingen midden 1996 samen met professor Luc François van de Universiteit Gent aan de slag. Met een klein groepje pioniers begonnen ze aan het veldwerk: steekkaarten kopiëren, catalogi afschrijven, titels overtypen. Enkelen trokken zelfs naar Duinkerke en Rijsel om de Noord-Franse bibliotheken te doorzoeken. In 2000 verscheen een eerste versie van de Bibliografie van Oostende in boekvorm met ongeveer 6000 titels, uitgegeven met de hulp van het stadsbestuur van Oostende. De Bibliografie werd ook geïntegreerd op de website van het stadsarchief en de stadsbibliotheek. Omdat geen enkele bibliografie ooit aanspraak kan maken op absolute volledigheid, wordt deze elke vijf jaar aangevuld.
Los van dit project vroeg Erfgoedcel Kusterfgoed het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) in 2019 om een gelijkaardig initiatief op te starten, maar dan voor alle gemeenten van de Middenkust (Middelkerke, Oostende, Bredene, De Haan en Blankenberge). Het VLIZ zette daarvoor het informatiebeheersysteem IMIS in – de online catalogus van het onderzoeksinstituut. Met heel wat voordelen: het gebruik van gestructureerde beschrijvingsvelden en een trefwoordenlijst op maat verhoogt het gebruiksgemak en de doorzoekbaarheid, aanvullingen en wijzigingen zijn snel gemaakt, referenties kunnen in bulk worden geïmporteerd en publicaties kunnen meteen met een downloadoptie ter beschikking worden gesteld.
Na een moeilijke opstart door personeelsverschuivingen, noodzakelijke technische ontwikkelingen en de coronacrisis werd in eerste instantie gewerkt aan de integratie van de Bibliografie van Oostende. De jaren daarna werd meer en meer gezocht naar referenties uit de andere gemeentes, samen met vrijwilligers. Ondertussen zijn al ongeveer 10.000 titels te vinden in de gloednieuwe online databank. De bibliografie beoogt alle werken te bundelen over de geschiedenis van Middelkerke, Oostende, Bredene, De Haan en Blankenberge. In principe komt alles dat uitgebracht is sinds 1800 in de bibliografie terecht; zonder een uitspraak te doen over de kwaliteit en de aard van de bijdragen.
De Duinbossen in de Haan, anno 1908. Uit: Massart (1908). "Ecologische geschiedenis" en "landschapsgeschiedenis" zijn voorbeelden van nieuwe kernwoorden die in de Bibliografie van Oostende bijvoorbeeld nog ontbraken.
De gloednieuwe online databank is aan het brede publiek voorgesteld tijdens het Erfgoedcafé van Kusterfgoed op zaterdag 22 oktober op de InnovOcean Campus in Oostende. Naar aanleiding van deze lancering doet de werkgroep voor de Bibliografie een oproep om nieuwe vrijwilligers aan te trekken. Wie interesse heeft om mee te werken aan de verdere aanvulling van de Bibliografie kan zich aanmelden door te mailen naar info@kusterfgoed.be. Voorkennis is geen vereist. Iedereen krijgt een korte opleiding.
Met dank aan: Luc François, Fons Verheyde & Nathalie Franck