Wat leeft er duizenden meters onder het oceaanoppervlak? Meer dan 90% van de diepzee blijft voor ons een mysterie. Maar dat kan niet langer zo blijven. Terwijl de druk van menselijke activiteiten groeit, luiden wetenschappers de alarmbel: we moeten dringend meer leren over deze verborgen wereld. De toekomst van onze planeet is mede afhankelijk van een beter begrip en beheer van de diepzee.
Eerder deze maand presenteerde de European Marine Board (EMB) haar Future Science Brief No. 12: Deep Sea Research and Management Needs. Tijdens een webinar benadrukten toonaangevende onderzoekers en internationale organisaties de dringende noodzaak om de kennis over de diepzee drastisch uit te breiden.
De diepzee – alles dieper dan 200 meter – vormt 90% van het oceaanvolume en is essentieel voor de gezondheid van de aarde. Ze slaat enorme hoeveelheden CO₂ en warmte op en produceert meer dan de helft van onze zuurstof. Toch bedreigen klimaatverandering, visserij, olieboringen en de opkomende diepzeemijnbouw deze kwetsbare gebieden.
Wetenschappers stellen dat ongeveer 90% van alle diepzeesoorten nog onbekend is. Bovendien blijven belangrijke processen, zoals de stromingen die voedingsstoffen en vervuiling vervoeren, grotendeels onbegrepen. De technologie die nodig is om data in extreme dieptes te verzamelen, is nog onvoldoende ontwikkeld.
Het EMB-rapport benadrukt de dringende behoefte aan beter onderzoek, betere technologie en vooral betere samenwerking – zeker met regio’s die nu nog ondervertegenwoordigd zijn in diepzeeonderzoek. In hun rapport formuleren de onderzoekers tien aanbevelingen voor een duurzame bescherming van de diepzee. Die variëren van investeringen in langetermijnonderzoek en internationale samenwerking, tot het ontwikkelen van milieueffectrapportages voor diepzeeactiviteiten. Ze pleiten ook voor meer educatie, technologische innovatie en gelijke kansen voor wetenschappers wereldwijd.
De wetenschappers zijn het erover eens dat 2025 een kanteljaar is om actie te ondernemen richting duurzame oceaanbescherming. Zowel het klimaat als menselijke activiteiten oefenen steeds meer druk uit op de diepzee. Beslissingen die we nú nemen, bepalen of de diepzee haar levensondersteunende functies kan blijven vervullen — en daarmee onze toekomst op aarde veiligstelt.
Zonder actie riskeren we onomkeerbare schade aan ecosystemen die essentieel zijn voor het leven op aarde. De EU kan een voortrekkersrol spelen door internationaal beleid te versterken. Hun boodschap is duidelijk: willen we onze oceaan – en onszelf – beschermen, dan moeten we nu investeren in kennis en behoud van de diepzee.