Plastic zit overal. Dat ondervonden Britse onderzoekers die microplastic traceerden in een nieuw ontdekte diersoort op een van de meest ontoegankelijke plekken ter wereld. De aas etende reuzenvlokreeft, gevangen op 7 kilometer diepte in de Marianentrog, kreeg dan ook de naam Eurythenes plasticus. Het is een van de tien meest markante in 2020 nieuw ontdekte levensvormen uit de wereldzeeën.
Diepzeekreeftje met microplastic
Het is bekend dat plastic afval zijn weg vindt tot in de verste uithoeken van de wereld. Ook de oceaan ontsnapt hier niet aan, met een jaarlijkse instroom aan kunststofafval van 5-13 miljoen ton. Maar dat ook nieuw ontdekte soorten – zelfs in de meest ontoegankelijke en diepste plekken van de oceaan – ook al microplastics bevatten, toont aan hoe alomtegenwoordig plastic vandaag de dag wel is.
In een reuzenvlokreeft gevangen op bijna 7 kilometer diep in de Marianentrog, de diepste onderwatertrog ter wereld ter hoogte van de Filipijnen, vonden onderzoekers van Newcastle University in de darm een vezeltje polyethyleentereftalaat (PET), wat vermoedelijk afkomstig was van een plastic fles. Het anderhalve centimeter grote kreeftje Eurythenes plasticus is een diepzeebewoner. Het leeft van aas dat neerdwarrelt vanuit hogere waterlagen en traag wegzinkt naar de zeebodem. Net door deze afhankelijkheid van neerdwarrelend voedsel, is E. plasticus bij uitstek kandidaat om met kunstmatig afval en microplastics in contact te komen.
De publicatie van de ontdekking van het nieuwe diepzeekreeftje vond plaats in 2020. Het is een van de ongeveer tweeduizend nieuw soorten zeedieren en -planten die wetenschappers jaarlijks wereldwijd ontdekken en beschrijven.
De nieuwe soorten worden opgenomen in de Wereldregister voor Mariene Soorten (www.marinespecies.org), een autoritaire lijst die vandaag bijna 240.000 species bevat. Het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) beheert de lijst, in samenwerking met bijna 300 experten wereldwijd en met steun van o.a. het LifeWatch-project.
Top 10 van meest markante mariene soorten ontdekt in 2020
Sinds 2018 stemmen de aan de lijst bijdragende experten een top-10 van de meest markante nieuwe zeedier- en plantensoorten. De top-10 voor 2020 bevat, naast het diepzeekreeftje, o.a. een:
- buitenaards uitziende, gesteelde ‘E.T.-glasspons’, zo genoemd omdat ze wel ‘ogen’ lijkt te bezitten;
- parasitair roeipootkreeftje, levend in de neusgaten van een rog;
- nauwelijks 0,3 mm groot mosbeertje, aangetroffen in het strandzand van de baai van het Noord-Franse Roscoff;
- felrode naaldvormige vis, zo goed gecamoufleerd dat hij pas nu ontdekt werd op een Australische populaire duiksite.