De Noordzee is een van de drukste zeeën ter wereld. Al die menselijke activiteit zorgt voor veel lawaai onder water. Dit kan schadelijke gevolgen hebben voor zeezoogdieren en andere organismen in onze zee. Gelukkig bestaan er maatregelen om geluidsoverlast te beperken. De dienst Marien Milieu (FOD Volksgezondheid) en DG Scheepvaart (FOD Mobiliteit) werkten met de steun van VLIZ en het Belgische Nationaal Decennium Comité samen een campagne uit om geluidsoverlast op zee onder de aandacht te brengen van het brede publiek.
Bronnen en gevolgen van onderwatergeluid
De voorbije decennia is het onderwatergeluid afkomstig van menselijke activiteiten in het Belgisch deel van de Noordzee sterk toegenomen. De belangrijkste bronnen van onderwaterlawaai zijn scheepvaart, het ruimen van explosieven, sonar, de bouw van windmolenparken en zandwinning en baggeren.
Voor veel mariene soorten, zoals zeezoogdieren, vissen en zelfs ongewervelden, is gehoor een cruciaal zintuig. Omdat er weinig licht is onder water, speelt geluid een essentiële rol in hun overleving. Geluidsgolven helpen hen bij oriëntatie, communicatie, het zoeken naar voedsel en voortplanting. Geluidsgolven verspreiden zich onder water bovendien veel efficiënter dan in de lucht: ze worden nauwelijks gedempt en bewegen zich vijf keer sneller voort, tot wel 1 500 meter per seconde. Steeds meer onderzoek toont aan dat geluidsoverlast in zee een negatieve impact heeft op het leven onder water.
Het zeeleven lijdt onder het lawaai dat mensen onder water veroorzaken. Ontdek het probleem van onderwaterlawaai en wat we eraan kunnen doen op http://www.onderwatergeluid.be.
Mogelijke oplossingen voor geluidsoverlast in zee
Onderwaterlawaai is een groeiend probleem in de Belgische Noordzee. Omdat geluid zo ver draagt is het ook een grensoverschrijdend probleem. Daarom wordt op regionale schaal samengewerkt met verschillende landen rond de Noordzee. In het kader van de OSPAR-conventie wordt momenteel een regionaal actieplan voor onderwaterlawaai opgesteld (Regional Action Plan for Underwater Noise). Dit plan bevat nationale en collectieve acties om geluidsoverlast te verminderen.
Er bestaan immers maatregelen om de impact van geluidsoverlast onder water te beperken, bijvoorbeeld door een beter scheepvaartdesign, een lagere vaarsnelheid, een bubbelgordijn rond het heien of de geleidelijke opstart van sonartoestellen of machines die gebruikt worden om te heien.
Een geluidsbibliotheek voor de Noordzee
Het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) werkt momenteel aan een bibliotheek met onderwatergeluiden uit de Noordzee. Deze geluidsbibliotheek wordt in de zomer van 2025 gelanceerd. Meer weten? Bezoek de website van SoundLib.