1. Inleiding

2. ONDERZOEKSDESIGN

3.Sampling

Inleiding

Het onderzoeksproject vertrekt vanuit een bottom-up benadering, gecombineerd met een literatuurstudie over historische visserijstudies gericht op het Belgische Deel van de Noordzee. Centraal in de studie is een periode van veldwerk waarbij ecologische kennis van de vissers (LEK) wordt verzameld door interviews. Afgezien van de interviews, de voorbereiding van de werkinstrumenten, de discussie over de resultaten en het toezicht op de uitkomst met andere gegevens zijn bronnen essentieel. Ten eerste verzamelt LECOFISH ecologische kennis van vissers over de visbestanden en het veranderende zeemilieu in de afgelopen 50 jaar. Ten tweede, worden de resultaten van deze informatie onderworpen aan een validatie/interpretatie proces op basis van vergelijkbare wetenschappelijke ecologische kennis (SEK) van de leden van de follow-up comité en door historische gegevens uit de literatuur. Ten derde zullen de LEK - en SEK resultaten worden besproken met de belanghebbende stakeholders (vissers, ambtenaren van het visserijbeheer visserij wetenschappers). Ten slotte zullen de ontwikkelingen van de visserij activiteiten in het BDNZ omgezet worden in kaartmateriaal.

ONDERZOEKSDESIGN

Fase 1: Blootlegging kenniskloven en methodologie

• Verzamelen van informatie uit het begeleidinscomité inzake belangrijke stroom gegevens in het BDNZ met oog op het kunnen vaststellen van hiaten en kenniskloven.
• Verzamelen van onderwerpen vanwege de vissers die een belangrijke betekenis hebben voor hen.
• LEK literatuur studie over het gebruik van LEK in andere landen met de focus op informatie over de voorwaarden en de criteria in het gebruiken van LEK bij vissers. Contact opnemen met wetenschappelijke deskundigen vanwege hun ervaringen en om problemen en kwesties te bespreken met betrekking tot de Belgische context.
• De ontwikkeling van een nauwgezette LEK – methodologie betreffend:

• Ontwikkeling van een vragenlijst en een topiclijst voor de interviews. Parallel wordt een pre-selectie gemaakt van vissers voor de testfase. Een onderscheid tussen commerciële - en recreatie visserij wordt hier in acht genomen.

Fase 2: Testfase

• Evaluatie van en discussie over de testinterviews met het begeleidingscomité en focus groepen over de inhoud van de vragenlijsten en topiclijst, validiteit en betrouwbaarheid.
• Verfijnen en verbeteren van de topiclijsten en de vragenlijsten.

Fase 3: Dataverzameling

• Dataverzameling bij commerciële en recreatieve vissers door gebruik van face to face semi-gestructureerde interviews en vragenlijsten.
• Transcriberen van de interviews en data analyse van de resultaten van de interviews.
• Vertaling van spatiale informatie.

Fase 4: Gegevens analyse en -accounting

• Valideren en verklaren van data met behulp van het begeleidinsgcomité.
• Overleg over de ruimtelijke analyse met het begeleidingscomité en met de vissers en deze gegevens valideren.
• Overleg over veranderingen in de visserij en de ecologie gedurende de afgelopen vijftig jaar en de verklaringen hiervoor met de vissers en begeleidingscomité.
• Opstellen van kaarten inzake de commerciële - en de recreatieve visserij.

SAMPLING

Belgisch deel van de Noordzee

De betrokken ruimte van het onderzoek betreft het Belgisch Deel van de Noordzee (BDNZ). De oppervlakte van het BDNZ bedraagt 3600 km2. Het overgrote deel kent een diepte van 20 tot 30 meter. Kenmerkend is de aanwezigheid van de zandbanken die vrijwel parallel naast elkaar liggen.
Het BDNZ bestaat uit verschillende juridische zones. De eerste zone is de Belgische territoriale zee die loopt tot 12 zeemijl vanaf de kustlijn. België beschikt over het zelfbeschikkingsrecht over het luchtruim boven de territoriale zee, de zeebedding en de ondergrond. De aansluitende zone loopt 12 zeemijl verder op de territoriale zee, dus 24 zeemijl vanaf de kustlijn. De Exclusieve Economische Zone (EEZ) loopt tot 200 zeemijl vanaf de kustlijn. De EEZ komt overeen met het Belgisch Continentaal Plat dat beschouwd wordt als de natuurlijke verlenging van het land.
België heeft een visserijzone ingesteld waarbij de grenzen overeenkomen met het Belgisch Continentaal Plat. De visserij wordt gereguleerd door de Europese Unie op basis van de jaarlijkse TAC die worden verdeeld over de EU landen. Daarnaast bestaat een set van technische maatregelen voor visnetten en een minimum grootte of gewicht voor de aanlanding van vis.

Figuur 1: Bathymetrie
Bron: Management Unit of the North Sea Mathematical Models, Belgian Continental Shelf and bathymetry, Royal Belgian Institute of Natural Science  MUMM: http://www.mumm.ac.be/EN/NorthSea/geography.php .

Figuur 2: sandbanks/zandbanken
Bron: Renard Center for Marine Geology, Bathymetrical GIS map, Ghent University.

Figuur 3: sandbanks/zandbanken
Bron: Management Unit of the North Sea Mathematical Models, Zandbanken, Belgian Institute of Natural Science [WWW], MUMM: http://www.mumm.ac.be/NL/Management/Atlas/map.php?Sandbanks.

Figuur 4: legal zones/juridische zones Bron: Management Unit of the North Sea Mathematical Models, The territorial Sea and the Exclusive Economic Zone, Belgian Institute of Natural Science [WWW], MUMM: http://www.mumm.ac.be/EN/Management/Atlas/map.php?TerritorialSeaEEZ .

Lokale ecologische kennis bij vissers.

LECOFISH heeft tot doel Lokale Ecologische Kennis te verzamelen aangaande visserij- en ecosysteemgerelateerde onderwerpen. Deze LEK kan bijgevolg aanschouwd worden als de samplingpopulatie. LEK vormt dus het onderzochte kenmerk dat weidverspreid is door haar dragers:

• De commerciële visserij
• De recreatieve visserij

Binnen deze twee algemene groepen, kan een opsplitsing gemaakt worden naargelang:

• Doelsoorten.
• Visserijkenmerken zoals: vismethode, motorvermogen, technologie.
• Geografische locatie visgronden.
• Biofysische en ecologische condities zoals de tijden van het jaar, zandbanken, stromingen, weersomstandigheden,… .
• Wijze van overdracht visserijkennis zoals formeel onderwijs, familie, zelfobservatie,… .
• Visserijkennis Netwerk: gemeenschap, familie en vriendschappen.
• …

Tijdslijn

De tijdslijn omvat de periode 1950 tot vandaag.